Sint Annakapel
Daterend uit ca. 1400 en gewijd aan St. Anna. Haar feestdag wordt gevierd met een openluchtmis bij de kapel, waarna de jaarlijkse feestweek begint.
In 1628 werd een houten bedehuisje in steen herbouwd. Tijdens de hervorming raakte de Kapel in verval. In 1837 kreeg ze haar huidige gedaante, herstel volgde in 1951. Het feest van St.Anna valt op 26 juli. Anna is de moeder van Maria. Tevens is zij patrones van huismoeders, van zwangere en kinderloze vrouwen van weduwen en schippers en zeelieden.
Volgens de overlevering heeft er sinds circa 1400 in Aarle een (houten) kapel gestaan ter ere van de H. Anna, de moeder van Maria. Vanaf de eerste helft van de 16e eeuw zouden er pelgrims tot uit de verre omgeving naar de kapel zijn gekomen. De kapel, die in 1628 was vervangen door een stenen gebouwtje en later was vervallen, werd in 1837 herbouwd. Thans wordt de feestdag van St. Anna gevierd op zondag naastbij 26 juli met een openluchtmis bij de kapel, waarna de jaarlijkse feestweek begint. Anna werd vooral aangeroepen voor een spoedige bevalling, maar ook voor het verkrijgen van een geschikte levenspartner. Het beeld voor de Kapel stelt de H.Joachim voor. Hij geldt als de echtgenoot van Anna
Topografie
ten noorden van de huidige verbindingsweg Oirschot-Best, op een pleintje met eeuwenoude lindebomen. - Volgens de overlevering zou er vanaf circa 1400 in Aarle een houten kapel ter ere van St. Anna gestaan hebben. Hiervan is tot nog toe geen schriftelijk bewijs gevonden. - In 1628 is op initiatief van de toenmalige pastoor van Best, Joannes van Audenhoven, op dezelfde plaats een stenen kapel gebouwd. Rutger Henrick Geerts, die op 22 juni 1630 stierf, legateerde (volgens een aantekening van Van Audenhoven) aan de kerk van Best en aan de kapel van St. Anna, ieder 25 gulden. - In 1636 kocht pastoor Van Audenhoven een rente voor de St. Annakapel.
Vermoedelijk heeft men de stenen St. Annakapel gebouwd in de veronderstelling dat na de inlijving van de Meierij door de Nederlandse Republiek deze kapel voor de uitoefening van de katholieke godsdienst bestemd zou blijven. - Volgens de mondelinge overlevering is de kapel in de tijd na de inlijving bij de Republiek in 1648 in verval geraakt. Dit zou dan in tegenstelling zijn tot de kapellen van Straten en bij Oirschot, die in 1649 op bevel van de Staten-Generaal tot de grond toe zijn afgebroken. Vervallen of niet, met betrekking tot het jaar 1686 is in ieder geval met zekerheid bekend dat de kapel te Aarle nog werd bezocht door Annavereerders (zie bij Verering). - Op initiatief van de Bestse kapelaan C. Bijnen werd de kapel in 1837 herbouwd. De kapel is op de monumentenlijst van de gemeente Best als volgt omschreven: een eenvoudige cel (ca. 5 x 4 m) met zadeldak en topgevels, boogvensters en lisenen. Ze is in 1950/1951 gerestaureerd en voorzien van gebrandschilderde ramen van Toon Ninaber met taferelen uit het leven van de H. Anna. Nadat deze ramen gedeeltelijk vernield waren, zijn ze vervangen door ramen van Cor Donkers.
In de kapel staat sinds 1868 een 18e-eeuws gepolychromeerd beeld van St. Anna-te-Drieën, dat voordien in de (oude) parochiekerk stond (waar een nieuw St. Annabeeld geplaatst werd). Anna en Maria, met het Jezuskind tussen hen beiden in, worden gedragen door wolken en een wereldbol waaromheen een slang is gekronkeld. Maria rust met haar voet op een maansikkel. - Tegenover de open ingang van de kapel staat een stenen beeld van de H. Joachim (ca. 1,60 m), dat voorheen een plaats had in de voorgevel van het nu afgebroken Bestse klooster 'Huize Nazareth'. - In vroeger tijd (waarschijnlijk voor de restauratie in 1951) was de kapel van enkele schilderingen voorzien: Anna als moeder aan het spinnewiel; Anna staande op de voorplecht van een schip met volle zeilen.
Verering
Over het ontstaan van de kapel en de daarbij behorende devotie bestaat een legende volgens welke een graaf uit de buurtschap de kapel had laten bouwen nadat zijn vrouw een gecompliceerde bevalling had doorstaan. - Reeds in de eerste helft van de 16e eeuw zouden er pelgrims naar de kapel zijn gekomen om te bidden gespaard te blijven voor toen heersende epidemieën. Ook tijdens de pestepidemieën in 1557 en 1587 werd de kapel druk bezocht. door mondelinge overlevering weten we, dat vooral (minder) jonge meisjes, die graag wilden trouwen, haar toevlucht namen tot de H. Anna volgens het volksgezegde: 'Naar Sint Anneke om een manneke' (? Molenschot). Daarnaast werd de H. Anna aangeroepen voor een voorspoedige bevalling. - Sinds 1971 wordt van mei tot en met september elke donerdag een avondmis opgedragen in de kapel. Bij deze vieringen is de kapel gevuld met circa 40 gelovigen, vooral uit de buurtschap zelf. Bron:Meertens Instituut
